اصالت جدتطابق اراده جدّی با اراده استعمالی و نفی احتمال عدم تطابق می باشد. ۱ - مفهوم اصالت جداصالت جد، از اصول لفظی است و مورد آن جایی است که متکلم سخنی گفته باشد و سپس احتمال داده شود که فقط معنای استعمالی و مدلول تصوری کلام خویش را قصد کرده، و اراده جدی وی به آن تعلق نگرفته است، زیرا احتمال داده می‌شود وی در مقام امتحان ، یا تقیه و یا شوخی بوده است؛ در چنین موردی بنای عقلا آن است که به اصالت جد تمسک می‌کنند، و به همین علت، سخن متکلم بر اراده جدی حمل می‌شود، مگر آن که خلاف آن به طور قطع ثابت شود. ۱.۱ - نکته اولاراده استعمالی ، مقابل اراده جدی و به معنای به کار بردن لفظ در مدلول تصوری آن است؛ در حالی که اراده جدی به معنای به کار بردن لفظ در مدلول تصدیقی آن است و در جایی است که گوینده، اراده فهماندن معنای لفظ را به مخاطب دارد. ۱.۲ - نکته دوممدرک حجیت اصالت جِدّ، بنای عقلا است. ۱.۳ - نکته سومیکی از اموری که حجیت دلیل عام بلکه هر دلیلی متوقف بر آن است، اثبات تعلق اراده جدی متکلم به آن دلیل عام است که این امر از راه اصالت جد اثبات می‌گردد. در بعضی از مدارک، اصالت جد، اصالت جهت هم نامیده شده است. [۵]
البحث فی رسالات عشر، قدیری، محمد حسن، ص۳۹۰.
[۶]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۶، ص۱۶۱.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۹۶، برگرفته از مقاله «اصالت جد». |